16 Μαρ 2008

MAKEDONIKO

Ἀλέξανδρος Μάρος

«Περὶ τῆς ὁμιλίας τοῦ Στέλιου Παπαθεμελῆ στὸ Πνευματικὸ Κέντρο Βόλου στὶς 06/03/08»

Τι είπε ο Παπαθεμελής

Ὁ πρόεδρος τοῦ κόμματος «Δημοκρατικὴ Ἀναγέννηση», Στέλιος Παπαθεμελής, προσεκλήθη, ἀπὸ τὸ «Γλωσσικὸ Ὅμιλο», νὰ μιλήσει μὲ θέμα «Ἡ ἀλήθεια γιὰ τὸ Σκοπιανὸ» στὸ Πνευματικὸ Κέντρο Βόλου στὶς 06/03/08 καὶ ὥρα 20:30. Μεταξύ άλλων, ανέπτυξε τα εξής επιχειρήματα:

  • Ἡ Ἑλλάδα εἶναι μιὰ χώρα ἐνδοτικὴ, γι’ αὐτὸ καὶ τὰ Σκόπια εἶναι ἀνένδοτα
  • Το εμπάργκο του 1993 δεν απέδωσε καρπούς, γιατὶ οἱ Ἕλληνες ἐπιχειρηματίες ἐφοδίαζαν τὰ Σκόπια μέσῳ ἄλλων χωρῶν
  • Οἱ Σκοπιανοὶ εἴκοσι τέσσερις ὧρες τὸ εἰκοσιτετράωρο ὀνειρεύονται πρωτεύουσα τους τὴ Θεσσαλονίκη
  • οἱ Σκοπιανοὶ δὲν ὑπῆρχαν στὴν ἱστορία ὡς ἔθνος ποτέ
  • μόνο τὸ 10% τῆς ἀρχαίας Μακεδονίας βρίσκεται στὴν ἐπικράτεια τῶν Σκοπίων
  • Οι Έλληνες δεν υπερασπίστηκαν τα εθνικά τους δικαιώματα όπως όφειλε: στέλνουν οικονομική βοήθεια, έκαναν επενδύσεις ύωους 1 δις. Ευρώ, ορισμένοι διπλωμάτες και πολιτικοί υποστήριξαν την αναγνώριση του κράτους με το συνταγματικό τους όνομα.

Παρατηρήσεις για τη συγκέντρωση

  • Η ὁμιλία δὲ συγκέντρωσε πολὺ κόσμο, ἄν καὶ τὸ ζήτημα ποὺ πραγματεύτηκε εἶναι ἀκανθῶδες καὶ σοβαρό. Δυστυχῶς, παρατήρησα πῶς οἱ νέοι ἦταν λιγότεροι καὶ ἀπὸ τὰ δάκτυλα τῆς μιᾶς χειρός.
  • Από τις αντιδράσεις των ακροατών φάνηκε ότι αρκετοί διέπονται ἀπὸ συνειδητὸ ἢ ἀσυνείσητο ἐθνικισμό. Εξάλλου, και ο λόγος του ἦταν ἀρκετὰ ἐπενδεδυμένος ἀπὸ «πατριωτικὸ» συναίσθημα, καὶ σὲ κάποιες περιπτώσεις ἀποκτοῦσε ἐθνικιστικὴ χροιά. Μάλιστα, ένας απ’ αυτούς, είπε στο Παπαθεμελή, , ὅταν ὁ τελευταῖος ἐτοιμαζόταν νὰ φύγει, ότι φταίνε οἱ Μασόνοι καὶ οἱ Ἑβραῖοι που συμμαχοῦν μὲ τοὺς Σκοπιανούς. Ἀσφαλῶς, ὁ κ. Παπαθεμελὴς δὲν συμμερίστηκε (μοῦ φάνηκε) τὴν ἄποψη αὐτὴ οὔτε νομίζω πῶς ἐκφράζει τὸ σύνολο τῶν ἀκροατῶν, ποὺ μέσα στὸ ὁποῖο ἀναγνώρισα πρόσωπα ὑψηλῆς ἐγγράμματοσύνης.

Τι προτείνω

Νὰ ξυπνήσει ἐπιτέλους ἡ ἐπιστημονικὴ κοινότητα καὶ γκρεμίζοντας πιὰ τὸν ἀποστειρωμένο πύργο ποὺ ἐπέλεξε νὰ κατοικεῖ, νὰ διαφωτίσει καὶ νὰ διδάξει τὸν ἀποπροσωποποιημένο ἄνθρωπο γιὰ τὸ ποιὰ εἶναι ἡ σαφῶς ἐπιστημονικὴ θέση γιὰ τὸ ζήτημα τῶν Σκοπιανῶν (καὶ ἀσφαλῶς ἄλλων προβλημάτων), γιὰ τὴν μείζονα σημασία ποὺ ἔχει ἡ διάκρίση καὶ ἡ ἀξιολόγηση τῶν πηγῶν, ὥστε νὰ μὴν πείθεται εὔκολα ἀπὸ τὰ λεγόμενα τοῦ ἑνὸς καὶ τοῦ ἄλλου, ἀκόμα καὶ ἄν ὁ ἄλλος εἶναι ἀκαδημαϊκός, καὶ νὰ μορφώσει τὸν ἄνθρωπο ὥστε νὰ σταματήσει πιὰ νὰ ἀκούγονται ἀπόψεις, ὅπως «ὁ ἐλληνικὸς πολιτισμὸς εἶναι ἡ κοιτίδα τοῦ παγκόσμιου πολιτισμοῦ καὶ κατὰ συνέπεια ὁ ἀνώτερος ἀπάντων» ἢ ὅτι «ἡ Ἑλλάδα πρέπει νὰ γίνει ξανὰ ἡ χώρα τῶν δῦο ἠπεἰρων καὶ τῶν πέντε θαλασσών» κ.ἄ., καὶ τὸ πιπίλισμα τῆς ἴδιας καραμέλας, πῶς οἱ Ἑβραῖοι καὶ οἱ Μασόνοι βρίσκονται πίσω ἀπὸ κάθε κακό.

ΒΙΒΛΙΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΤ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

Το θέμα αυτό αποτελεί προνομιούχο πεδίο για να μελετήσουμε τις πολιτικές της μνήμης. Ποια ήταν η λογική που οδήγησε στην εντολή συγγραφής του; Πως διαμορφώθηκαν τα δύο αντιμαχόμενα στρατόπεδα, ποιους φορείς εκπροσωπούν; ποια αντίληψη έχουν για την νεώτερη ελληνική ιστορία; Μέσα από ποια πεδία και με ποια μέσα διεξήχθηκε η συζήτηση που οδήγησε στην απόσυρσή του;

Ομάδα φοιτητών του μαθήματός μας έκαναν μια πρώτη περιήγηση στο Διαδίκτυο. Σημειωτέον ότι μερικά από τα έγγραφα που βρήκαν δεν αναφέρουν την πηγή τους και επομένως δεν βοηθάνε στην επιστημονική διερεύνηση του θέματος. Επίσης σημειώνουμε ότι στο εξής, προκειμένου να μελετήσουμε τον ηλεκτρονικό λόγο για επίμαχα θέματα μνήμης, η έρευνα πρέπει να συνοδεύεται από μια περιγραφή του ιστότοπου ή του ιστολογίου στο οποίο δημοσιεύονται οι εν λόγω απόψεις.

Τα τεκμήρια που βρήκαν οι φοιτητές μπορούν να κατηγοριοποιηθούν ως εξής

Σχετικά «ουδέτερες» πηγές, κυρίως άρθρα εφημερίδων

    • Άρθρο Δ. Νανούρη της 17/2/2008 (δεν αναφέρεται η εφημερίδα)
    • Αφιέρωμα στις «Νέες Εποχές» του Βήματος, 28/1/2007
    • Αφιέρωμα στην ιστοσελίδα «Πόντος και Αριστερά». Δημοσιεύει διαμαρτυρία της Ένωσης Σμυρναίων, αλλά αναδημοσιεύει επίσης άρθρο της ιστορικού Χριστίνας Κουλούρη υπέρ του βιβλίου (από το Βήμα της Κυριακής, 7/1/07)
    • http://pontosandaristera.wordpress.com
  • Πολέμιοι του βιβλίου, κυρίως από εθνικιστικούς κύκλους
    • Αφιέρωμα στο Αντίβαρο και καμπάνια για την απόσυρση www.antibaro.gr/istoria.php
    • Φόρουμ με τίτλο «Η δολοφονία της ελληνικής ιστορίας» (ακραίο εθνικιστικό, ΛΑΟΣ, περιοδικά Άρδην, Ρεσάλτο, νέο-ορθόδοξοι) www.geocities.com/anaxfiles/forum/history.html?20084
  • Υπερασπιστές του βιβλίου
    • Αντιδράσεις των μαθητών της έκτης τάξης, του 49ου Δημοτικού Σχολείου Ηρακλείου Κρήτης (alfavita 21.3.07)

Σχόλιο: Είναι εντυπωσιακό ότι εκτός από την αναδημοσίευση του άρθρου της Κουλούρη δεν βρέθηκαν σοβαρά άρθρα γραμμένα από ακαδημαϊκούς ιστορικούς σε υπεράσπιση του βιβλίου, ενώ έχουν γραφτεί πολλά. Σε τι οφείλεται αυτό, νομίζετε;

ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Το Σάββατο 5 Απριλίου θα επισκεφθούμε την έκθεση Genius Seculi στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη, ένα ενδιαφέρον δείγμα της καλλιτεχνικής επεξεργασίας μιας τραυματικής μνήμης. Δηλώσεις συμμετοχής στη διδάσκουσα έως την Τρίτη 2 Απριλίου.

Στην έκθεση θα δούμε
  1. μια βιδεο-εγκατάσταση της Δέσποινας Μεϊμάρογλου με τίτλο "Annette McGavigan, a personal story becomes history". Αφορά τη δολοφονία μιας 14-χρονης μαθήτριας από βρεταννούς στρατιώτες το 1971 στο Derry της Β.Ιρλανδίας.
Για τη διαχείριση της μνήμης της περιόδου που ονομάστηκε "The Troubles" στη Β.Ιρλανδία

Διαβάστε:
Dawson, Graham
1999 Trauma, memory, politics: The Irish Troubles. In Leydesdorff, K.l. Rogers & G.Dawson (eds), Trauma and Life Stories. London: Routledge: 180-204

Δέστε το μουσείο Free Derry :
http://www.museumoffreederry.org/

2. Μια εγκατάσταση της ίδιας καλλιτέχνιδας με φωτογραφίες σχετικά με τη γενοκτονία της Καμπότζης (1975-1979) οπου 1,7 εκ. άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Για τη διαχείριση της μνήμης αυτής

Διαβάστε:
Hughes, Rachel
2003 Nationalism and Memory at the Tuol Sleng Museum of Genocide Crimes,Pnom Penh, Cambodia, In Hodgkin, Katharine & Susannah Radstone (ed) Contested Pasts. The Politics of Memory, London: Routledge, 175-192

Επισκεφθείτε το μουσείο Tuol Sleng:
http://www.tuolsleng.com/


3. Έργα του Λιθουανού καλλιτέχνη Deimantas Narkevicius σχετικά με τα "φαντασμάτα του παρελθόντος" στη μετασοσιαλιστική Λιθουανία. Για ένα άλλο παράδειγμα διαχείρισης της μετασοσιαλιστικής μνήμης, επισκεφθείτε το Budapest Statue Park

http://www.szoborpark.hu/index.php?Lang=en